4ο ΠΕΔΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

ΤΟΜΕΑΣ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

Δείκτης Αξιολόγησης 4.1. Ανάπτυξη Στόχων του Προγράμματος Σπουδών

Αποτιμώνται στοιχεία που συνδέονται με την επίτευξη των στόχων του Προγράμματος Σπουδών, όπως η λειτουργικότητα του σχολικού προγράμματος, η οργάνωση και κατανομή της ύλης με βάση το ωρολόγιο πρόγραμμα, η ύλη που διδάχθηκε ανά γνωστικό αντικείμενο, καθώς και οι διαδικασίες ελέγχου του βαθμού επίτευξης των μαθησιακών στόχων.

Περιγραφική παρουσίαση της εικόνας του σχολείου (αιτιολογημένη αξιολογική κρίση) ως προς τον δείκτη:

Οι γενικοί και οι επιμέρους στόχοι των γνωστικών αντικειμένων που προβλέπονται από τα αναλυτικά προγράμματα είναι διατυπωμένοι με σχετική σαφήνεια. Ωστόσο, σ? αρκετές περιπτώσεις τα σχολικά εγχειρίδια δεν συμφωνούν με τους στόχους και κυρίως με το περιεχόμενο των προγραμμάτων. Συχνές είναι οι επαναλήψεις και οι επικαλύψεις καθώς και ο κατακερματισμός της ύλης που εμποδίζει τη συγκρότηση ολοκληρωμένης εικόνας στα επί μέρους γνωστικά πεδία. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα, όπως προκύπτει από τις απαντήσεις στα σχετικά ερωτηματολόγια, είναι η αναντιστοιχία ανάμεσα στην προτεινόμενη διδακτέα ύλη και το διαθέσιμο χρόνο, ο οποίος παρά τις όποιες φιλότιμες προσπάθειες προγραμματισμού και εξοικονόμησης συνήθως δεν επαρκεί.

Μία άλλη διαπίστωση από τις απαντήσεις στα ερωτηματολόγια είναι ότι το πρόγραμμα σπουδών επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς μικρά περιθώρια ευελιξίας, ανάπτυξης πρωτοβουλιών και δημιουργικής προσαρμογής στις ιδιαιτερότητες και τις συναφείς απαιτήσεις της τάξης ή και ατομικά των μαθητών. Η αδυναμία αυτή οδηγεί σ? αρκετές περιπτώσεις στην υιοθέτηση σχετικά άκαμπτων διδακτικών πρακτικών που κινούνται στο πλαίσιο της επιδίωξης ενός μέσου όρου, απ? τον οποίο ωστόσο μένουν έξω μαθητές που βρίσκονται είτε κάτω από αυτό το μέσο επίπεδο είτε και πάνω απ? αυτό.

Χωρίς αμφιβολία οι ανακεφαλαιώσεις, όπου υπάρχει χρόνος να γίνουν, και η ανάθεση εργασιών στους μαθητές που τους παρακινούν να αυτενεργήσουν, να ερευνήσουν και να ανακαλύψουν μόνοι τους πλευρές του γνωστικού πεδίου, παράγουν θετικά αποτελέσματα. Ως πολύ θετικά επίσης αξιολογούνται τα αποτελέσματα που προκύπτουν στις περιπτώσεις που η διδασκαλία εμπλουτίζεται με ηλεκτρονικές πολυμεσικές εφαρμογές, με πρόσθετο εποπτικό υλικό, με εργαστηριακές ? πειραματικές εφαρμογές και με εκπαιδευτικές επισκέψεις.

Πίνακας 20

Πίνακας 21

ΤΟΜΕΑΣ: ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Δείκτης Αξιολόγησης 4.2. Ανάπτυξη και Εφαρμογή Διδακτικών Πρακτικών

Αποτιμώνται οι διδακτικές πρακτικές του σχολείου: η υιοθέτηση ποικίλων διδακτικών μεθόδων ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των μαθητών και το αντικείμενο της διδασκαλίας, η αποτελεσματική διοίκηση της τάξης με τη σωστή αξιοποίηση του διαθέσιμου χρόνου και των μέσων διδασκαλίας, η ποιότητα της παιδαγωγικής σχέσης που αναπτύσσεται ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές, ο αποτελεσματικός σχεδιασμός της διδασκαλίας, αποτελούν, μεταξύ άλλων, ενδείξεις ποιότητας για την εξέταση του δείκτη.

Περιγραφική παρουσίαση της εικόνας του σχολείου (αιτιολογημένη αξιολογική κρίση) ως προς τον δείκτη:

Στην αρχή του διδακτικού έτους, συνήθως στα τέλη Σεπτεμβρίου, σε ειδική συνεδρίαση του Συλλόγου καθηγητών, καταρτίζεται ανά ειδικότητα ο προγραμματισμός των μαθημάτων σε ετήσια βάση. Ο προγραμματισμός αυτός περνάει μέσα από τα συντονιστικά των ειδικοτήτων, τα οποία γίνεται προσπάθεια να λειτουργούν τακτικά, να παρακολουθούν την εφαρμογή του προγράμματος και να προχωρούν στις αναγκαίες τροποποιήσεις, όπου αυτό είναι αναγκαίο. Αυτή η διαδικασία του συντονισμού ανά ειδικότητα, κατά περίπτωση, λειτουργεί περισσότερο ή λιγότερο συστηματικά και αναλόγως βεβαίως αποδίδει.

Όπως προκύπτει και από τις απαντήσεις στα σχετικά ερωτηματολόγια, οι εκπαιδευτικοί του σχολείου προετοιμάζουν σε ικανοποιητικό βαθμό τη διδασκαλία τους σε εβδομαδιαία και ημερήσια βάση. Στο πλαίσιο αυτού του προγραμματισμού καθορίζονται ατομικά και συλλογικά μέσα από τη λειτουργία των συντονιστικών των ειδικοτήτων, οι διδακτικοί στόχοι των μαθημάτων και οι τρόποι επίτευξής τους, π.χ. στρατηγικές διδασκαλίας και οργάνωσης της τάξης, τα μέσα διδασκαλίας, ο προγραμματισμός του αναγκαίου διδακτικού χρόνου, οι μέθοδοι αξιολόγησης των μαθητών κλπ. Ανατίθενται εργασίες και ασκήσεις στους μαθητές, υπάρχει έλεγχος σχετικά με την εκπόνησή τους, παρουσίαση και συζήτηση στην τάξη του περιεχομένου τους, ανατροφοδότηση της εκπαιδευτικής πράξης μέσω αυτών και αξιολόγηση. Ο δείκτης αυτός θα αξιολογηθεί με πιο συστηματικό τρόπο στο δεύτερο στάδιο του προγράμματος.

Πίνακας 22

Πίνακας 23

Πίνακας 24

 

ΤΟΜΕΑΣ: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ

Δείκτης Αξιολόγησης 4.3. Ανάπτυξη και Εφαρμογή Παιδαγωγικών Πρακτικών και Πρακτικών Αξιολόγησης των Μαθητών

Αποτιμάται η λειτουργία της σχολικής τάξης με βάση την ανάπτυξη παιδαγωγικών πρακτικών και πρακτικών αξιολόγησης των μαθητών, οι οποίες συνδέονται με παραμέτρους όπως: η οργάνωση της παιδαγωγικής επικοινωνίας δασκάλου-μαθητή, η έμφαση στη θετική ενίσχυση των μαθητών, η ποιότητα της αξιολογικής διαδικασίας με τη διαμορφωτική λειτουργία της αξιολόγησης για την ανατροφοδότηση της διδασκαλίας, η υιοθέτηση ποικίλων αξιολογικών μεθόδων, η σύνδεση των δοκιμασιών της αξιολόγησης με τους στόχους και το περιεχόμενο της διδασκαλίας, η συστηματική καταγραφή της επίδοσης των μαθητών, η τακτική ενημέρωση των μαθητών για την ποιότητα της εργασίας τους κλπ.

Περιγραφική παρουσίαση της εικόνας του σχολείου (αιτιολογημένη αξιολογική κρίση) ως προς το δείκτη:

Στην αρχή του έτους γίνεται ενημέρωση μαθητών και γονέων σχετικά με το πλαίσιο και τον κανονισμό λειτουργίας της τάξης. Χρησιμοποιούνται, όπου αυτό είναι εφικτό, διάφορα οργανωτικά σχήματα στην τάξη, όπως διδασκαλία στο σύνολο της τάξης ως ομάδας, διδασκαλία με ομάδες εργασίας κλπ, ανάλογα με τους στόχους του μαθήματος. Όπως προκύπτει από την καθημερινή εμπειρία της λειτουργίας του σχολείου αλλά και από τις απαντήσεις στα ερωτηματολόγια, γενικά υπάρχει μέριμνα για παιδαγωγική επικοινωνία με τους μαθητές, για διαμόρφωση κλίματος αλληλοκατανόησης στην τάξη, και σεβασμό της προσωπικότητας, ενώ τα τυχόν πειθαρχικά παραπτώματα των μαθητών επιδιώκεται να αντιμετωπίζονται με διακριτικότητα και πνεύμα παιδαγωγικής ευθύνης

Ενθαρρύνεται και επιβραβεύεται η συνεισφορά των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία και γενικότερα στη σχολική ζωή. Επίσης χρησιμοποιούνται ποικίλες μέθοδοι αξιολόγησης ανάλογα με τους στόχους και το περιεχόμενο του μαθήματος. Υπάρχει συστηματική καταγραφή και στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης των μαθητών σε βάση τριμήνου, με σκοπούς:

· τη διαμόρφωση σε γενικές γραμμές κοινών αξιολογικών κανόνων

· τη συμπλήρωση, την αναπροσαρμογή και τη βελτίωση των διδακτικών πρακτικών

· την αντιμετώπιση με συγκεκριμένα μέτρα προβλημάτων μαθησιακής υστέρησης, αδιαφορίας, δυσκολιών προσαρμογής στις απαιτήσεις του μαθήματος.

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω στο σχολείο λειτουργούν σε εθελοντική βάση και χωρίς αμοιβή για τους διδάσκοντες τμήματα ενισχυτικής διδασκαλίας.

Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι η πλειοψηφία των μαθητών που απάντησαν στα σχετικά ερωτηματολόγια βρίσκουν αρκετά ενδιαφέροντα τα μαθήματα, επίσης δηλώνουν αρκετά έως και πολύ ικανοποιημένοι από την ανταπόκριση των διδασκόντων στην διευκρίνιση αποριών και των δύσκολων σημείων, όπως και από την ενθάρρυνση και τις ευκαιρίες συμμετοχής που έχουν κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Τέλος η πλειοψηφία των μαθητών που απάντησαν θεωρεί ότι υπάρχει μεγάλος φόρτος εργασίας για το σπίτι.

Ο δείκτης αυτός θα αξιολογηθεί και θα ελεγχθεί με πιο συστηματικό και στοχευμένο τρόπο με τις δράσεις που θα αποφασιστούν για το δεύτερο στάδιο του προγράμματος.

Πίνακας 25

Συνοπτική παρουσίαση δεδομένων από την καταγραφή των απαντήσεων των μαθητών :

Πίνακας 26

Σε σύνολο 228 ερωτηματολογίων που δόθηκαν σε διαφορετικά μαθήματα και διαφορετικές τάξεις

Ποσοστό (228/460 *100) = 49,5 % του συνόλου των μαθητών του σχολείου

Πόσο ευχαριστημένοι είστε από :

1. Το ενδιαφέρον του μαθήματος που παρακολουθήσατε :

Πίνακας 27

2. Την επεξήγηση των δύσκολων σημείων του μαθήματος :

Πίνακας 28

 

3. Την ενθάρρυνση που σας παρείχε ο εκπαιδευτικός κατά την διάρκεια του μαθήματος :

Πίνακας 29

 

4. Τις ευκαιρίες να συμμετέχετε στο μάθημα :

Πίνακας 30

 

5. Την ατμόσφαιρα που υπήρχε κατά τη διάρκεια του μαθήματος :

Πίνακας 31

6. Το φόρτο εργασίας που σας ανατέθηκε για το επόμενο μάθημα :

Πίνακας 32

 

ΤΟΜΕΑΣ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Δείκτης Αξιολόγησης 4.4. Ανάπτυξη και Εφαρμογή Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων και Παρεμβάσεων

Αποτιμάται η ανάπτυξη πρωτοβουλιών από το σχολείο για την υλοποίηση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και παρεμβάσεων (υλοποίηση καινοτομιών, πολιτιστικές εκδηλώσεις, συμμετοχή σε προαιρετικά εκπαιδευτικά προγράμματα κλπ.).

Περιγραφική παρουσίαση της εικόνας του σχολείου (αιτιολογημένη αξιολογική κρίση) ως προς τον δείκτη:

Οι εκπαιδευτικοί του σχολείου δοκιμάζουν και πειραματίζονται σε νέες μεθόδους, υιοθετώντας στη διδακτική πρακτική σε πολλές περιπτώσεις καινοτομικές πρακτικές που αντιστοιχούν σε σύγχρονες παιδαγωγικές τάσεις. Όπως ήδη έχει αναφερθεί σε άλλο σημείο στο σχολείο αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες για συμμετοχή σε προαιρετικά εκπαιδευτικά προγράμματα σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο. Υποστηρίζονται και ενισχύονται οι πρωτοβουλίες και οι δραστηριότητες των μαθητών, για τη συμμετοχή τους σε καλλιτεχνικές και αθλητικές εκδηλώσεις του σχολείου στο πλαίσιο σχολικών προγραμμάτων αλλά και σε εκδηλώσεις που οργανώνονται από το γραφείο φυσικής αγωγής και από τον Δήμο. Αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες για τη διεξαγωγή ομιλιών-διαλέξεων σε θέματα μαθητικού και γενικότερου κοινωνικού ενδιαφέροντος. Υπάρχει ετήσιο πρόγραμμα επισκέψεων των μαθητών σε τόπους επιστημονικού ή πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Τέλος αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες για τη συμμετοχή των μαθητών σε μαθητικούς διαγωνισμούς (μαθηματική εταιρεία κλπ), όπως και πρωτοβουλίες για εθελοντική δραστηριότητα (περιποίηση σχολικού κήπου, περιβαλλοντικές δράσεις).

Πίνακας 33

Πίνακας 34

ΤΟΜΕΑΣ: ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

Δείκτης Αξιολόγησης 4.5.: Υποστήριξη της Επιστημονικής-Παιδαγωγικής Κατάρτισης και Εξέλιξης των Εκπαιδευτικών

Αποτιμώνται οι διαδικασίες και οι δραστηριότητες που αναπτύσσονται στο σχολείο για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και τη βελτίωση της επιστημονικής και παιδαγωγικής τους κατάρτισης στο πλαίσιο των απαιτήσεων του εκπαιδευτικού έργου στο σχολείο.

Περιγραφική παρουσίαση της εικόνας του σχολείου (αιτιολογημένη αξιολογική κρίση) ως προς τον δείκτη:

Εκπαιδευτικοί του σχολείου δείχνουν ενδιαφέρον και συμμετέχουν σε επιμορφωτικά προγράμματα, επιστημονικά και παιδαγωγικά συνέδρια. Επίσης έχουν λειτουργήσει προγράμματα ενδοεπιμόρφωσης σε συνεργασία με τους σχολικούς συμβούλους στα οποία συμμετείχαν και καθηγητές γειτονικών σχολείων. Ωστόσο, σύμφωνα με τις απαντήσεις στα ερωτηματολόγια, είναι πολλοί αυτοί που δεν είναι ικανοποιημένοι ούτε από την ποσότητα ούτε από την ποιότητα των επιμορφωτικών δράσεων που προσφέρονται κεντρικά.

Πίνακας 35

Πίνακας 36